Ne aile ama!

Vakanüvis

Bir buçuk aydır Filistin’de soykırım gerçekleştiren İsrail’in insanlık dışı ataklarındaki en büyük hisse, hiç kuşkusuz Başbakan Binyamin Netanyahu’nun.

Peki, olağanda Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nde yargılanması gereken “Bibi”, nasıl bir geçmişten geliyor? Ailesi kimler? Kardeşleri nasıl birileri?

Şehir kent gezip İsrail hayatını anlatan haham dede

Jewish Virtual Library (Yahudi Sanal Kütüphanesi) ve Britannica Ansiklopesi’nde yer alan bilgilere nazaran, Binyamin Netanyahu’nun Polonyalı dedesi Nathan Mileikowsky, topraklarına yerleşme ve İsrail devletinin kurulması için yanıp tutuşan birisiydi. Polonya’dayken, gerek vaazlarında gerekse gazetelerde yayınladığı yazılarda ateşli bir halde Filistin’e göçü savunuyordu.

Mileikowsky, bu hedefle sık sık ABD’ye de gidiyor, kent şehir gezerek konferanslar veriyordu. O devir gündeme gelen, Musevilere Uganda’da toprak verilmesi teklifine şiddetle karşı çıkan Nathan Mileikowsky, “Ebedi vatanımız Filistin topraklarıdır.” diyordu.

Bu kanılara sahip olan Mileikowsky, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış devrinde, 1920’de, bölgede oluşan otorite boşluğu sonucu Filistin’e yönelik başlayan sistemsiz lakin ağır göçe katılmış ve ailesiyle birlikte Yafa’ya yerleşmişti.

‘Bibi’nin babası Filistin’de tek bir Filistinli bile istemiyordu

Nathan,ailesiyle Yafa, sonra da Safed’de yaşadı. Binyamin Netanyahu’nun babası Benzion, 25 Mart 1910’da Polonya Varşova’da dünyaya gelmiş lakin Filistin topraklarında büyümüştü. 1910 doğumlu (2012’de ölecekti) Benzion, babasının isminden mülhem İbranice versiyonu olan “Netanyahu”yu (tanrı verdi) soyadı olarak alacaktı.

Benzion Netanyahu, evvel tarih öğretmeni olmuş, sonra da İbrani Üniversitesi’ne geçerek tarih alanında, bilhassa Yahudi tarihinde uzmanlaşmıştı. Baba Netanyahu, engizisyon İspanya’sındaki baskı ve kıtallerle dolu Yahudi tarihiyle çok yakından ilgiliydi. Netanyahu; Osmanlı Devleti’nin, Musevileri Papalığın denetimindeki engizisyon mezaliminden kurtarışı ile baskı altında din değiştirmiş görünen dindaşlarının durumlarına ait kapsamlı çalışmalar ortaya koymuştu.

Benzion Netanyahu, 1930’lardan itibaren “Büyük İsrail” fikrini savunan çevrelerle de sıkı alakalar kurmuş, hareketin fikir babası Zeev Jabotinsky’nin özel sekreteri olmuştu. Jabotinsky, daha 1930’larda İsrail ile Filistin ortasında bir “demir duvar” inşa edilmesi teklifini lisana getiren birisiydi.

Önerisi, 2000 yılında hayata geçirilecekti. Babası Nathan üzere “Büyük İsrail” ideolojisine bağlı olan Benzion Netanyahu, bu nedenle de Kasım 1947’de Birleşmiş Milletler’in “Filistin Bölünme Planı” yayınlandığında, “Filistinlilerin hiçbir formda bölgede olmaması” gerekçesiyle plana verdiği konferanslarla karşı çıkmış, düzenlemenin kabul edilmemesi için New York Times gazetesince başlatılan imza kampanyasına dayanak vermişti.

Filistin’de zorla bir İsrail devleti kurulmasının öncü isimlerinden olan Benzion Netanyahu, Filistinlilere dair, “Çatışma eğilimi Arap’ın özüdür. Varlık sebebi savaştır.” diyordu. İlerleyen yıllarda baba Netanyahu’nun niyetleri, oğul Netanyahu’nun partisi Likud’un siyasetlerinde da çok tesirli olacaktı.

Entebbe baskınında öldürülen ağabey

Benzion Netanyahu ile Tzela Segal’ın evliliğinde birinci çocukları olan Yonatan (Jonathan) Netanyahu, 1946 yılında doğmuştu. Yonatan, bu türlü bir aile yapısında hem inançsal hem de ideolojik olarak “tam donanımlı” yetişmişti. O denli ki, özel kuvvetler ünitesi Sayeret Matkal’ı katılabilmek için ABD Harvard Üniversitesi’ndeki parlak eğitim mesleğini yarıda bırakıp İsrail’e dönmüştü. Bu ortada Yonatan’ın kardeşi Binyamin de, küçük kardeşleri Iddo da birebir örgütte vazife yapmışlardı.

Yonatan Netanyahu, pek çok çatışmada yer almış, Filistin topraklarına yönelik birçok saldırıyı yönetmiş genç bir kumandandı. Yonatan, Filistin özgürlük hareketinin kıymetli örgütlerinden birisi olan Kara Eylül’ün önder takımından birçok isim ile Golan doruklarında 40 Suriyeli askerin öldürülmelerinde bilfiil yer almıştı.

Yonatan Netanyahu’nun vefatı de bir çatışmada olacaktı. 4 Temmuz 1976’da Filistin Kurtuluş Örgütü savaşçıları, İsrail’in Filistin’e yönelik taarruzlarını protesto etmek emeliyle Tel Aviv – Paris seferini yapmakta olan Air France uçağını kaçırıp, Uganda’nın Entebbe Milletlerarası Havalimanı’na indirmişlerdi.

Rehinelere yönelik rastgele bir şiddet uygulanmıyordu. FKÖ kurmayları da müzakerelere açık bir tavır sergiliyordu. İsrail idaresi ise bir yandan FKÖ’lülerle anlaşacakmış üzere davranıp görüşmeleri sürdürürken, başka yandan Yonatan Netanyahu’nun komutasındaki özel örgütü gizlice Entebbe’ye getirmiş ve ani bir akın düzenlemişti.

Saldırıda FKÖ’lüler şehit edilmiş, bu ortada İsrail kuvvetleri o karışıklıkta kendi yurttaşlarından kimilerinin da vefatına yol açmıştı. Ugandalı bir asker de Yonatan Netanyahu’yu öldürmüştü. Binyamin Netanyahu, yıllar sonra Filistin’e yönelik hücumlara ait konuşurken, “Tüm teröristlere karşı sert halim, ağabeyim Yonatan’ın vefatının bir sonucudur.” diyecekti.

Yonatan Netanyahu, mevti sonrası “milli kahraman” ilan edilmiş, Entebbe baskını da birçok Hollywood sinemasında işlenmişti.

En küçük kardeş: Hem tabip hem edebiyatçı hem de özel harekatçı

Yonatan ve Binyamin Netanyahu’nun küçük kardeşleri Iddo Netanyahu da ailenin genel duruşuna yakın bir çizgideydi. Formel eğitimini tıp üzerine yapmış, birebir vakitte edebiyata eğilimli biri olarak, birçok tiyatro oyunu yazmış, mükafatlar de almıştı. Iddo Netanyahu, bu ilgilerine karşın bir yanıyla da tam bir askerdi.

Küçük kardeş, İsrail’de Filistinlilere yönelik akınlarda ön saflarda bulunmuştu. Tıpkı, ağabeyleri Yonatan ve Binyamin üzere Iddo Netanyahu da İsrail’deki Sayeret Matkal örgütünde yer alabilmek için, bir periyot ABD Cornell Üniversitesi’ndeki eğitimini yarıda bırakmıştı, Iddo Netanyahu hala, tiyatro oyunları yazmaya devam ediyor, birtakım oyunları Broadway’de sahneleniyor.

Netanyahu da Yom Kippur savaşında yer aldı

Netanyahu kardeşlerin ortancası, İsrail Başbakanı da – artık olduğu üzere – geçmişinde savaş ve çatışmalar olan birisiydi. Netanyahu, 1963 yılında ailesiyle birlikte ABD’ye taşınmış, 1967 savaşları için İsrail ordusuna katılmış, Sayeret Matkal’da vazife almış, 1972’de Tel Aviv Havaalanı’nda kaçırılan bir uçağı kurtaran takımda yer almıştı.

Bu ortada Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde mimarlık eğitimi alan Netanyahu, 1973’teki Yom Kippur Savaşı’na katılabilmek için kısa müddetliğine eğitimine orta vermişti. Netanyahu, siyasi mesleğine ise 1988 yılında Likud üyesi olarak başlamıştı. Binyamin Netanyahu, 1993 yılındaki İsrail – FKÖ barış mutabakatlarına karşı çıkmış ve ülkedeki “Şahinler”in temsilcisi olarak siyasette süratle yükselmişti.