Viagra sanayi ve teknoloji toplumunun karşılaştığı en parlak eserlerden biri sayılabilir.

Öyle ki ailelerin alışılmış mahrem sisteminde, nüfusun belirli oranını teşkil eden yaşlı kitlesinde bile değişimi tetikleyen markası oldu.
BBC muharriri Peter Shuttleworth, Galler’de ortaya çıkıp dünyayı sarsan Viagra’nın kıssasını yazdı…

GALLER SANAYİ BÖLGESİNDEKİ ARAŞTIRMA

Merthyr Tydfil’de yaşayan erkekler, ki ortalarında kasabanın endüstriyel gerilemesi sırasında nakit meşakkati çeken eski çelik personelleri de var, tıbbi araştırmada kobay olmak için istekli olarak lokal bir araştırma merkezine gittiler.

Katılmayı kabul ettikleri deneyin dünyayı değiştirmeye yardımcı olacağını bilmiyorlardı.

Çünkü lakin 30 yıl sonra kimileri bu deneyin, sertleşme sorunu olan milyonlarca erkeğe yardım eden ilacın temelini attığını öğrendi.

1990’ların başında ilaç şirketi Pfizer, yüksek tansiyon ve anjini tedavi etmek maksadıyla Sildenafil UK-92,480 isimli bir bileşeni test ediyordu.

Merthyr Tydfil’deki bir araştırma merkeziyle muahede yaptı ve bileşeni test etmek için kasabadaki gençleri işe aldı.

GÖNÜLLÜ TESTLERİ

Idris Price, 1992 yılında yeni ilacı test etmek için kaydolanlardan biriydi.

O sırada çelik emekçisi olarak çalıştığı işini kaybedince, her gün diğer bir iş yapmaya başladı.

Para karşılığında hangi çalışmalara katılabileceğini araştıran İdris, “Param kısıtlı olunca, Simbec denen yere giderdim. Tabip tabletin anjin için olduğu ve yan tesirlerinin olabileceği dışında bize ilaç hakkında hiçbir şey söylemedi. Birçok genç olabilecekleri düşünüp geriliyordu.” diyor.

Tamamı genç erkeklerden oluşan gönüllülere, UK-92,480 bileşenini arka arda 10 gün boyunca günde üç sefer almaları için ödeme yapıldı.

Idris, “1980’lerin sonlarında ve 90’ların başlarında çok güç vakitler geçirdik ve hangi iş olursa giderdik Deneyden elde edilen para ailem için çok kıymetliydi zira o günlerde hiçbir şeyimiz yoktu. Bu bize fazladan yiyecek alma imkanı sağladı ve ateş yakmak için iki torba kömür yerine beş torba kömürümüz vardı. Aslında çocuk oyuncağıydı, kolay paraydı ve işimize geliyordu.” diyor.
Ancak deney bittiğinde ilacın öngörülemeyen yan tesirleri Pfizer için yeni bir ışık yaktı.

PFİZER VE VİAGRA’NIN RASTLANTISAL KEŞFİ

Pfzier’in eski keşif ve geliştirme kısmının başı Dr Pete Ellis, “Gönüllüler gelip ‘Biraz utanç verici ancak olağandan daha fazla ereksiyon yaşadığımı ve olağandan daha fazla sertleştiğimi farkettim’ demeye başladılar” dedi.

Merthyr Tydfil’deki rastlantısal müşahedeler, Pfizer’in cinsel iktidarsızlık araştırması başlatmasına yol açtı.

Sertleşme bozukluğu yaşayan hastalar, sonraki yıl 1994’te Galler’in ikinci büyük kenti Swansea’de yapılan öbür bir klinik deneyden evvel Bristol Southmead Hastanesi’nde test edildi.

Swansea Morriston Hastanesi’ndeki deneyler, yan tesirleri sertleşme bozukluğunu da içerebilecek hastalıklara, örneğin diyabet ve kalp hastası erkekleri de kapsıyordu.

Araştırmanın önderi ve endokrinoloji danışmanı David Price anlatıyor:

“Pfizer, bir alaka içinde olan heteroseksüel erkeklerin deneyde yer alması gerektiğini söyledi. Hepsi sıradan erkeklerdi, hepsi evli ve sıradan mavi yakalı Swansea erkekleri. Deneyler erkeklere erotik görüntüler gösterilmesini de içeriyordu.”
İlacın tesirini izlemek için erkeklerin penisine bir aygıt takıldı ve hekimler, erkeklere rahatsız edilmeyeceklerine dair garanti verdi.

Bristol araştırması üzere Swansea deneyinin sonuçları da olumluydu.

Pfizer, potansiyel olarak ellerinde oyunun kuralını değiştirebilecek bir ilaç bulunduğunu kısa müddette fark etti.

Aslında sonuçlar o kadar olumluydu ki, birçok erkek kullanılmamış tabletlerini iade etmeyi reddetti.

Uzmanlar bunun halk tarafından “son derece özel mi yoksa felaket olarak mı” görüleceğini düşünürken, Pfizer’in pazarlama takımı bu yeni hapla ilgili iletilerini nasıl iletecekleri konusunda çalışmaya başladı.

CİNSEL İKTİDARSIZLIK VE PAPALIK ONAYI

Firma, nispeten muhafazakar olduğunu düşündükleri bir dünyaya ‘seks ilacı’ olarak tanımlanabilecek bir hapı piyasaya sürme konusunda telaşlıydı. Bu nedenle, pazarlama bildirisi olarak deneylere katılan erkeklerden gelen geri bildirimleri kullandılar.

Pfizer’in eski kıdemli pazarlama müdürü Jennifer Doebler, “Araştırmadan elde edilen fikirlerden biri, iktidarsızlığın kişinin benlik hissini ne kadar derinden etkilediği, başkası ise bunun münasebetlere ne kadar ziyan verdiğiydi” dedi.

Cinsel iktidarsızlık tedavisinin zordaki alakaları onarabileceği istikametindeki bildirisini güçlendirmek için Pfizer, Viagra’nın evlilik kurumuna yardımcı olabileceğini ve aile bedellerini güçlendirebileceğini söyleyerek, Vatikan’dan da onay aldı.

REKOR SATIŞLAR

Viagra 1998 yılında, sertleşme meselesine yönelik ağızdan alınan birinci onaylı ilaç olarak ABD ve İngiltere’de satışa çıktı ve kısa müddette tarihin en süratli satan ilacı haline geldi. Yıllık satışları 2008’de neredeyse 2 milyar dolara ulaştı.

Ancak Idris, Merthyr’deki deneye katılan arkadaşlarının bildirdiği yan tesirlerin Viagra’nın yaratılmasına yardımcı olduğu gerçeğinden habersizdi:

“Öğrendiğimde çok şaşırdım. Viagra artık çok kıymetli… Merthyr Tydfil’de bulunduğuna sevindim.”

Viagra’nın kurucu ortağı Dr. David Brown, Galler’in güneyindeki erkekler olmasaydı Viagra’nın var olmayabileceğini söyledi, “Tarih yazdılar” dedi.

Bazı araştırmalar, 2025 yılına kadar dünya çapında 322 milyon erkeğin ereksiyon bozukluğundan etkilenebileceğini öne sürüyor. Bu sayı, 1995 yılında iddia edilen 152 milyonun iki katından fazla.